Bir gülücük altında neler saklayabilir ki?
Baudelaire’ın Gülmenin Cevheri Üzerine kitabını okuyunca yanıta şaşıracaksınız
19. yüzyılın en önemli Fransız şair ve sanat eleştirmenlerinden Charles Baudelaire, Gülmenin Cevheri Üzerine’de, bu kez “bir gülme teorisi” ya da “bir sanat olarak komedinin
felsefesi” üzerine bir deneme kaleme alıyor. Masum bir gülümsemenin aslında şeytani bir kıkırtı olabileceğine dikkat çeken Baudelaire, bu kısa ve renkli metinde gülme eylemini daha önce hiç düşünmediğiniz şekillerde güldürü sanatı bağlamlarında ele alıyor.
Yaşamın ve insanların romantik gözlemcisi Charles Baudelaire, Can Yayınları’ndan çıkan Gülmenin Cevheri Üzerine kitabında, okuru gülmek üzerine düşündürürken, her gülümsenin o kadar masum olmayabileceğini vurguluyor. Baudelaire, sık sık hastalandığı, parasız kaldığı, yaşamının pek de iyi olmadığı zorlu yıllarında yazdığı bu felsefi metinde, mutluluk göstergesi olarak değerlendirilen gülme tepkisini bambaşka bir açıdan, insanın şeytani yanını açık eden gözlemcilikle ele alıyor. “Tökezleyip düşen birine gülünmesi insana dair ne söyler?” diye soran yazar, bunun gibi çarpıcı ancak tanıdık örnekler üzerinden gülmenin, masum bir kahkahadan nasıl da şeytani bir kıkırtıya dönüşebildiğini gösteriyor. Düşen birine gülmenin altında aslında kibir, kendini üstün görme gibi duyguların yattığı yorumunu yapıyor.
Bir gülme teorisi ya da komedi felsefesi
Gülümsemenin altında bin bir türlü gizli duygunun bulunabileceği, bunların doğasının da her zaman çok safiyane olmayabileceği anlatılan denemenin, bir “gülme teorisi” ya da “komedi felsefesi” olarak da tanımlanabilmesi mümkün. Bu kısa ve renkli metinde gülme eylemini daha önce hiç düşünmediğiniz şekillerde ele alan Baudelaire, pek de saf bulmadığı bu yüz ifadesini sanat ve güldürü sanatı bağlamlarında da ele alıyor. İlk kez 1855’te, Le Portefeuille dergisinde yayımlanan metin, sizi gülümserken bir kez daha düşündürtecek.
Kitap Adı: Gülmenin Cevheri Üzerine
Yazar: Charles Baudelaire
Çeviri: Berna Günen
Yayınevi: Can Yayınları
Tür: Düşünce
Sayfa Sayısı: 75
Fiyatı: 67 TL
CHARLES BAUDELAIRE, 1821’de Paris’te doğdu. Küçük yaşta babasını kaybetti ve annesi ikinci evliliğini yaptı. Biyografi yazarları bunu genç Baudelaire’in bir travması olarak yorumladı. Lyon’da yatılı eğitim gördü. Lise için Paris’e döndü ve hukuk okumaya başladı. Bu dönem savurgan ve dikkatsiz bir yaşantıya başladı ve bulaşıcı hastalıklara yakalandı. Ailesinin beklentisinin aksine bir edebiyat kariyeri sürdüreceğine karar verdi. Üvey babası genç yazarı kötü alışkanlıklarından kurtulması umuduyla Hindistan’a yolladı; bu yolculuğun izleri Baudelaire’in şiirlerinde görülebilir. Paris’e döndü ve Kötülük Çiçekleri’nin bazı şiirlerini yazmaya başladı. Hızla dandy çevrelerde ünlenmeye başladı. 1848 Devrimi’nde yazılarıyla önemli rol oynadı. 1850’lerin başında sağlığı iyice kötülemiş, borçları artmış; ev sahiplerinden kaçmak için sürekli ev değiştirir olmuştu, ancak üretmeye devam ediyordu; Bir Afyon Bağımlısının İtirafları’nın çevirisi, Gustave Flaubert ve Théophile Gautier eserleri üzerinde çalıştı. Eleştirel tavrı Balzac, Gautier, Nerval gibi dostlarıyla arasını açtı. 1866’da felç geçirdi 1867’de Paris’te bir sanatoryumda öldü.
BERNA GÜNEN, 1979’da İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’nden mezun oldu. Galatasaray Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler okurken Robert Schuman Bursu’na hak kazanarak eğitimine Fransa’da Institut d’Etudes Politiques de Paris’de (Sciences Po) devam etti. Bu okulda 20. yüzyıl Avrupa tarihi üzerine lisans, yüksek lisans ve doktora yaptı. Fransızca ve İngilizceden çeviriler yapıyor.
HaftaninFilmi.com’dan Filmler
Arşivden Seçkiler:
