Kürtlerin kendilerine biçilmiş kaderi tersine çevirmeye başladığı yıllarda en görkemli direnişlerin yaşandığı ve özellikle 1992 yılında başkaldırıya dönüşen Newroz kutlamaları sırasında başındaki kefiyeyle dikkat çeken, binlerce kişiye öncülük eden ve bu direnişin simgesi haline gelen 17 yaşındaki Berivan Cizre’nin belgeseli çekildi.
Belgeselde, 1980 Diyarbakır Cezaevi’nde insanlık dışı işkencelerden geçirilen, Cizre başta olmak üzere öldürülen çocuklarının cesetlerinin helikopterlerden atılan, panzerlerin arkasına bağlanıp şehir merkezlerinde gezdirilen, köylülerine dışkı yedirilen bir halkın yani Kürt halkının yakın tarihimizin ilk büyük ayaklanmasına öncülük eden Berivan Cizre’nin 1992 Cizre Newroz’unun öyküsü anlatılıyor.
Özellikle 1992’de binlerce insanın hiç beklenmedik bir zamanda direnişe geçip ölümüne çatıştığı Newroz kutlamalarındaysa bir kadın dikkat çeker. Başından çıkarmadığı beyaz kefiyeyle sık sık görüntülenen ve kitleyi yönlendirmesiyle dikkat çeken kişi, yoğun işkencelerden geçen ve yaralanan Berivan Cizre’den başkası değildir. Devlet yetkililerinin ve o görüntüleri izleyenlerin cesaretinden dolayı şaşkına döndüğü Cizre’nin belgeseli çekildi.
Oyuncu ve yönetmen Aydın Orak’ın yönettiği belgesel, ayaklanma günlerinin bilinmeyen yönlerini ve Cizre’nin kadınca cesaretini tarihe not düşüyor. Aydın Orak’ın hazırladığı 48 dakikalık ‘Bir Başkadırı Destanı: Berivan’ belgeseli bu simge ismin ateşle imtihanını belgeliyor. Bizzat kendisiyle görüşülerek hazırlanan ve o günlerin çatışmalı Cizre görüntüleriyle harmanlanan belgesel, yurtiçi ve yurtdışındaki festivallerde gösterime hazırlanıyor. Belgesele Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Arapça altyazı hazırlandı.
17 kişinin yaşamını yitirdiği, onlarca kişinin silahlarla yaralandığı ve yüzlercesinin gözaltına alınıp tutuklandığı ve bir gazetecinin öldürüldüğü Berivan Cizre isyanının hafızalardan silinen sokaklarını da yeniden aydınlatan belgeselde kullanılan arşiv görüntüleriyse, Cizre’nin anlatımları eşliğinde aktaran belgesel, önemli bir tarihi dönemecin gelecek nesillere bırakılması açısından önemli bir işleve sahip. İSTANBUL
KÜNYE
Yönetmen: Aydın Orak
Müzik: Yekbûn
Kurgu: Berzan Îso
Kamera: Pîroz Gültekîn
Arşîv: Hüsamettin Orak-Aslan Harre
Efekt: Özgün Yarar
Grafik: İdris Barış
LİSTİKVAN FİLM
listikvanfilm@gmail.com
HaftaninFilmi.com’dan Filmler
Arşivden Seçkiler:
