“Mısır’ın dördüncü pramidi”
Ümmü Gülsüm
şarkılarıyla CRR’de
CRR, “Yair Dalal – Lubna Salameh”, 24 Mart 2010, 20.00
“O (Ümmü Gülsüm), her sabah yüz yirmi milyon insanın kalbinde yeniden doğuyor, Doğu’da Ümmü Gülsüm’süz yaşanan bir gün şenliksiz, karanlık geçiyor.” Ömer Şerif
Müzikologlar tarafından sesi taklit edilemez denilen, Ortadoğu’nun en ünlü sesi Ümmü Gülsüm 24 Mart’ta şarkılarıyla CRR’de anılacak.
“Sevgi ve Hayat” başlıklı bu konserde, Irak ve Yahudi Arap müziğini, Balkanlar ve Hindistan’a uzanan kültürle birleştirerek yeni bir Orta Doğu müziği meydana getiren Yair Dalal kemanıyla sahne alacak. Dalal’a dünyaca ünlü Radiohead’den tanıdığımız Thom Yorke’tan, Ömer Faruk Tekbilek’e kadar birçok uluslararası isimle şarkılar söylemiş, Arap müziğinin en iyi genç yorumcularından biri olan Lubna Salameh eşlik edecek. Lubna Salameh, Ümmü Gülsüm’ün ardından Orta Doğu’nun yeni divası olarak kabul ediliyor.
Lubna Salameh 2006 ve 2008 yıllarında yine CRR’de, Nazareth Orkestrası ile beraber Ümmü Gülsüm şarkıları seslendirmiş, konserlerin biletleri haftalar öncesinden tükenmişti.
Yair Dalal Hakkında:
En üretken İsrailli etnik müzisyen Yair Dalal; besteci, kemancı, udi ve şarkıcıdır. Geçtiğimiz on yılda, farklı kültürleri kapsayan, bu kültürleri müzik sayesinde bir bütün halinde birleştiren 11 albüm meydana getirdi.
Dalal’ın eserleri, klasik müziğin ve Arap müziğinin müzikal derinliğini ve aynı zamanda çöl ve çöl sakinlerine olan güçlü eğilimini yansıtır. Ataları Bağdat’tan gelen Dalal’ın müzik eserlerinde onun Iraklı kökleri saklıdır.
Yair Dalal, Irak ve Yahudi Arap müziğini, Balkanlardan Hindistan’a uzanan kültürel etkileşimle örerek, eşsiz ve canlı seslerden oluşan yeni bir Orta Doğu müziği meydana getirdi.
Sanatçı dünya çapında verdiği konserlerde üst düzey müzisyenler ve önemli orkestralarla birlikte çalışmıştır. Dalal, pek çok ülkedeki müzik eğitim enstitülerinde ders vermektedir. Sanatçı, İsrail’de Akdeniz Müzik Diyalogunu başlatmıştır.
Yair Dalal ayrıca Babil müzik geleneği ve Bedevi (Sinai çölü göçerleri) müziğini korumaya yönelik çalışmalarda bulunmaktadır.
Müzik konusundaki çabalarının yanında, Dalal, aynı zamanda, zamanının ve enerjisinin çoğunu farklı kültürler, özellikle de Yahudiler ve Araplar arasındaki ideolojik engelleri kaldırma konusuna adayan bir barış eylemcisidir. Dalal, 1994 senesinde Nobel Barış Ödülü gala konserinde, İsrail Başbakanı İzak Rabin, Dışişleri Bakanı Şimon Perez ve Filistin lideri Yaser Arafat’ın şerefine bir performans sundu.
Yair Dalal, 2000 yılında, Jordi Savall’in topluluğunun bir elemanı olarak Grammy Ödülü’ne, BBC’nin 2003’teki Dünya Müziği Ödülleri’nde ise Orta Doğu’nun En İyi Müzisyeni olarak aday gösterildi.
Lubna Salameh Hakkında:
Haifa’da dünyaya gelen ve şimdilerde Galilee’nin kuzeyinde bir kasabada yaşayan Lubna Salameh, çocuk yaşta klasik Arap şarkıları söylemeye başladı. Salameh, Arap kültürünün klasik kadın şarkıcıları ve özellikle Ümmü Gülsüm’ün şarkılarında ustalaştı. İsrail, Filistin, Avrupa ve Amerika’da festivallere katılan Lubna, klasik Arap müziğinin en iyi yorumcularından biridir.
Hristiyan, Müslüman ve Yahudilerden oluşan Nazareth Orkestrası’nın büyük ses getiren ilk iki albümünün yıldızı olan Lubna, Türkiye’den Ömer Faruk Tekbilek, İngiltere’den ünlü alternatif rock grubu Radiohead’in solisti TomYork gibi uluslararası sanatçılarla sahne aldı.
Yorumlarıyla, klasik şarkılara kendine has derinlik ve otantik tatlar katarak Lubna Salameh, Arap müziğine yeni bir soluk getiriyor.
Lubna Salameh, Orta Doğu’nun yeni divası olarak adlandırılıyor.
Ümmü Gülsüm (1904-1975) Hakkında:
1975 yılında onu kaybettiğimizde Kahire caddelerini dolduran yüz binlerce hayranı geçtiğimiz yüzyılın en büyük sesini, ardından gözyaşları dökerek uğurladı. Arap müziğinin tek kraliçesi, Nil deltasında dünyaya gelen Ümmü Gülsüm, daha beş yaşındayken şarkılar, ilahiler söylemeye başlamış bir efsaneydi… 1923 yılında ailesiyle beraber Kahire’ye taşınan Gülsüm, dönemin ünlü bestekârlarından Şeyh Abu’l ala Muhammed’le tanıştı ve çok genç yaşta profesyonel olarak şarkılar okumaya başladı.
Ümmü Gülsüm, dönemin ünlü şairi Ahmed Rami’den şiir ve güzel (edebi) Arapça dersleri aldı ve ardından aşk şarkıları okumaya başladı. Aşk şarkılarıyla, 20’li ve 30’lu yıllarda sesini taş plaklarla duyurmaya başlayan Ümmü Gülsüm Arap müziğinin tek efsanesi haline geldi. Gülsüm, Ulusal Mısır Radyosu’nun 1934 yılında kurulması ve 1935’de film piyasasına girmesiyle tüm Ortadoğu’da ismini duyurdu. Ümmü Gülsüm, şarkılarını söylediği ve başrolde oynadığı Mısır filmleriyle tüm Ortadoğu ve Türkiye’de, 2. Dünya Savaşı sırasında da en ünlü yıldızdı. Bu dönemde edebi Arapça yerine halkın konuştuğu dili tercih ederek okuduğu şarkılarla halkın büyük sevgilisi haline geldi. Şair Bayram el Tunusi’nin şiirleriyle besteci Zekeriya Ahmed’in şarkılarını söyleyerek dillere destan olan Ümmü Gülsüm, ünü arttıkça Mısır aristokrasisinin de gözbebeği haline geldi.
Kral Faruk yönetiminde Mısır’ın dördüncü piramidi ilan edilen Gülsüm, 1935-1972 yılları arasında Mısır’ın en ünlü bestecilerinden Riyad el Sonbati’nin tam 89 bestesini seslendirdi. Bu şarkıların sözlerinin çoğu, Mısır’da “şairlerin prensi” olarak ünlenen Ahmed Şevki’nin dizeleriydi. Böylece Ümmü Gülsüm, aşk şarkıcısı olarak tarihe yazıldı.
4 Şubat 1975 günü vefat ettiğinde, cenaze törenine 4,5 milyon kişi katıldı. Cenazesine katılmak için sadece Mısır’dan değil birçok ülkeden şair, yazar ve lider Kahire’ye geldi. Yaşarken bir efsane olan Ümmü Gülsüm, son yolculuğuna da bir efsane gibi uğurlandı.
Ümmü Gülsüm’ün 300’e yakın şarkısı biliniyor. Ünlü şarkıları arasında, bahsi geçen yıllara damgasını vurmuş Ene fintazarak (Seni Bekliyorum-1943), Rubaiyyat el Hayyam (Hayam Rubaileri-1949), Miş mümkün ebeden (Sonsuza dek olmaz-1961), Zalimnil hob (Aşk bize zulümdür-1962), Enta Omri (Hayatımın emeli-1965), Enta el hob (Sen benim aşkımsın-1965), El atlal (Harabeler -1966), Fakkarouini (Beni düşün-1966), Hadise el ruh (Ruhumun sözleri-1967), Daret el eyyam (Geçip giden günler-1970), El selasiyeti’l mukaddese (Kutsal üçleme-1972) sayılabilir.
HaftaninFilmi.com’dan Filmler
Arşivden Seçkiler:
