İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, 2010-2011 sezonunda Murathan Mungan’ın yazdığı Ersin Umulu’nun yönettiği Dört Kişilik Bahçe adlı yeni oyunuyla seyirciyle buluşuyor. Oyun 6-17 Ekim 2010 tarihleri arasında Ümraniye Sahnesi’nde izlenebilir.
Dört Kişilik Bahçe’de geçmişte renkli günlere tanıklık etmiş ahşap konak artık üç “unutulmuş” kadının ve eski bir Osmanlı paşası olan Server Bey’in kendi tenhalıklarına sığındığı bir limana dönüşmüştür. Değişen düzen içinde savrulan aile, artık hiçbir şeyin yaşamadığı bu konakta, tıpkı insana onarılmazlık duygusu veren bahçe gibi sırlarıyla birlikte tutukludur sanki… Çağdaş Türk tiyatrosunun usta kalemi Murathan Mungan’ın, yüzleşmelerle gelişen hüzünlü hikâyesinin arka planında ise son İstanbul var…
Dramaturgluğunu Arzu Işıtman’ın, sahne tasarımını Zuhal Soy’un, kostüm tasarımını Aysel Doğan’ın, müziğini Burçak Çöllü’nün, ışık tasarımını Murat Özdemir’in, efekt tasarımını Yusuf Tuncer’in yaptığı oyunda; Ayşe Kökçü, Sevil Akı, Metin Çoban, Esin Umulu rol
alıyor.
Dört Kişilik Bahçe adlı oyunun broşüründen…
Yazan: Murathan Mungan
21 Nisan 1955’te İstanbul’da doğan Murathan Mungan’ın çocukluğu memleketi olan Mardin’de geçirdi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü’nü bitirip ardından “master”ını tamamladı. Ankara DT ve İBB Şehir Tiyatroları’nda dramaturg olarak çalıştı. Mungan çeşitli dergi ve gazetelerde şiirler, öyküler, metinler, deneme, eleştiri ve incelemeler yayımlayarak adını duyurdu.
Kitaplaşan ilk eseri bir tiyatro oyunuydu: Mahmud ile Yezida (1980). Sahnelenen ilk oyunu Orhan Veli’nin şiirlerinden kurguladığı Bir Garip Orhan Veli’dir. Mezopotamya Üçlemesi adını verdiği ve üç oyundan oluşan üçlemesinin ilk oyunu Mahmud ile Yezida yurtiçinde ve yurtdışında birçok topluluk tarafından sahnelendi. Üçlemenin ikinci halkası olan Taziye ise ilk olarak 1984’te Ankara Sanat Tiyatrosu’nda oynandı. 1992’de halkanın üçüncü oyunu olan Geyikler Lanetler tamamlanınca üçleme Metis Yayınları arasında yer aldı. Üçleme 1994’te ilk kez arka arkaya Antalya DT ve İstanbul Uluslararası Tiyatro Festivali’nde sahnelendi. 1999’da Ankara DT yapımı Geyikler Lanetler, Berlin’de uluslararası tiyatro şenliği “Theater der Welt”e çağrıldı ve Schaubühne’de gösterildi. Aynı oyun 2003’te Yunanistan’da Selanik DT tarafından, 2007’de İtalya’da Arca Azzuro topluluğu tarafından sahnelendi. Geyikler Lanetler oyununa kaynak olan Cenk Hikâyeleri kitabındaki “Kasım ile Nasır” adlı öyküsü 1994’te İtalya’da “La Mamma Umbria”da, 2004’te de Diyarbakır Sanat Merkezi tarafından oynandı. Gene aynı kitapta yer alan “Şahmeran’ın Bacakları” adlı uzun hikâyesi, çeşitli topluluklarca sahneye uyarlandı. Yazarın Lal Masallar adlı öykü kitabındaki “Muradhan ile Selvihan ya da Bir Billur Köşk Masalı” adlı öyküsü, 1987’de ilkin Fransa’da Lulu Menase rejisiyle Théâter Des Arts de Cergy-Pontoise’da, ardından Nurhan Karadağ rejisiyle Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü Sahnesi’nde yorumlandı.
Cenk Hikâyeleri kitabında yer alan “Binali ile Temir” öyküsü 1991’de Ankara Deneme Sahnesi’nde, 1999’da Adana Tiyatro Atölyesi’nde yorumlandı. İBB Şehir Tiyatroları’nda ise 2009-2010 Sezonu’nda sahnelendi. 2000’de Beşinci Sokak Tiyatrosu “Dumrul ile Azrail”i İstanbul Festivali’nden sonra dünyanın önemli tiyatro festivallerinde, Avusturya, Almanya, Tunus ve Hollanda’da sergiledi. 2003’te Kopenhag’daki “Bette Nansen Theater”da, yazarın “Sayfadaki Gibi” adlı kısa oyunu, bazı Doğulu yazarları bir araya getiren ortak bir proje olan “Bin Bir Gece” içinde yer aldı, aynı oyun 2005’te İngiltere’de “1001 Nights now” adıyla Nottingham Playhouse’da sahnelendi.
Mungan 1989’da İngiliz yazar Nell Dunn’ın “Steaming” adlı oyununu “Kadınlar Hamamı” adıyla yönetti. İki radyo oyunu Ankara İl Radyosu’nca seslendirildi: Dört Kişilik Bahçe ve Ölümburnu.
Yöneten: Ersin Umulu
Ankara doğumlu. İlk, orta ve lise öğrenimini Ankara’da tamamladıktan sonra Dokuz Eylül Üniversitesi G.S.F. Tiyatro-Oyunculuk dalından 1992 yılında mezun oldu. O yıl içinde bir ay Avustralya’nın Sidney kentindeki Yarwood Üniversitesi’nde dans tiyatrosu workshop’una ve Erol Keskin yönetiminde “Deli Dumrul” Master Class çalışmalarına katıldı. 1992-93 sezonunda İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’na John Guare’nin “Altı Derece Uzak” oyunuyla girdi. Halen bu kurumda çalışmaktadır.
1995 yılında prodüksiyonunu Aksanat’ın yaptığı Michael Almaz’ın yazdığı “Kafka’nın Kadınları” oyununda Franz Kafka’yı oynadı.
2001-2002 sezonunda İBB Şehir Tiyatroları’nda “Açık Tiyatro Birimi” kapsamında ilk yönetmenlik çalışmasını Euripides’in “Medea” oyunuyla gerçekleştirdi. Oyun 2003 yılının Haziran ayında Finlandiya’nın Tornio kentinde “Avrupa Kadın Tiyatro Oyunları Festivali”ne katıldı.
2006-2007 sezonunda Zerrin Akdenizli’nin “Bir Yıldız Seç Kendine” adlı çocuk oyununu ve 2008-2009 sezonunda Nezihe Meriç, Ayşe Kilimci, Seray Şahiner, Evrim Yağbasan ve Melisa Gürpınar’ın öykülerinden yola çıkarak oluşturduğu “Yedi Tepeli Aşk” adlı oyunu İBB Şehir Tiyatroları’nda sahneye koydu.
Seslendirme ve TV filmi oyunculuğu da yapmakta olan sanatçının rol aldığı tiyatro oyunlarından bazıları:
Melisa Gürpınar – İstanbul’un Gözleri Mahmur
Reşat Nuri Güntekin – Çalıkuşu (Müzikal)
Haldun Taner – Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım (Müzikal)
W. Shakespeare / Başar Sabuncu – Bir Ata Krallığım
B. Brecht – Kafkas Tebeşir Dairesi
Tolstoy – Bir Atın Öyküsü
Eugene Labiche – Hasır Şapka
İsmail Kaygusuz – Silvanlı Kadınlar
Haldun Dormen – Kantocu (Müzikal)
İskender Pala – Leyla ile Mecnun (Müzikal)
W. Shakespeare – Hırçın Kız
W. Shakespeare – Coriolanus
W. Shakespeare – Romeo ve Juliet
“Eski Bir Peyzajda Solmuş Bir Eskiz Gibiydi Çınar…” Ersin Umulu
“Dört Kişilik Bahçe” oyunuyla ilk tanışmam 1992 yılında, Murathan Mungan’ın “Son İstanbul” adlı öykü kitabıyla olmuştu. 2008-2009 sezon bitiminde Genel Sanat Yönetmenimiz Sayın Ayşenil Şamlıoğlu “İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti” projeleri kapsamında tüm Şehir Tiyatroları çalışanlarına bir çağrıda bulundu. Kütüphanemdeki “İstanbul” kitaplarını karıştırırken “Son İstanbul” kitabını tam karşımda buldum. Ben bu hüzünlü öyküyü sahneye taşımalıydım. Araştırmalarım sonucu, Murathan Mungan’ın “Dört Kişilik Bahçe”yi master tezi olarak “Aynı Malzemenin Üç Ayrı Türde Yazılması ve Yazarlık Sorunları Açısından İncelenmesi” başlığıyla, “uzun hikâye”, “senaryo” ve “radyo oyunu” olarak yazdığını öğrendim. Benim için bu biçilmiş kaftandı. Hemen hazırlıklara başladım…
Projeyi 20 Ağustos 2009’da, sevgili Zuhal Soy’un dekor eskiziyle birlikte Genel Sanat Yönetmenimize sundum. Heyecanla karşılayarak kabul etti. Benim için de büyük serüven başlamış oldu.
Okurken beni etkileyen ve öyküde, “eski bir peyzajda solmuş bir eskiz gibi” betimlenen çınar ağacı, reji yorumumun da çıkış noktası oldu ve bu doğrultuda uzamı çınar ağacı belirleyerek bahçe ve konakla bütünleşti. Çünkü çınar ağacı; yeni inşaatlar, apartmanlar
arasına sıkışmış eski ahşap konağı, değişen İstanbul’u, aile bireylerinin yalnızlıklarını ve sırlarını, yok olmaya yüz tutmuş tüm değerleri köklerinde saklıyor, oyunun anlamını içinde barındırıyordu.
Bu proje için bana inanan ve şiir tadındaki, naif, nostaljik öyküsünü teslim eden sevgili Murathan Mungan’a sonsuz teşekkür ederim.
HaftaninFilmi.com’dan Filmler
Arşivden Seçkiler:
